سحر رحیمی: نان در فرهنگ ایران، قوت اول مردم را تشکیل می دهد و از این رو نوسان قیمت آن در زندگی مردم تاثیر مستقیم دارد. ارزش نان برای مردم تا به آنجاست که در دوران ذلت تسلط متفقین در دوران جنگ جهانی دوم، ۱۷ آذر سال ۱۳۲۱ در تهران در پی قحطی نان گروهی به مجلس حمله کردند و گروهی دیگر به خانه نخست وزیر نظام‌السلطنه یورش بردند چرا که در حالی که سالیان سال ایران صادرکننده عمده غله بود اما به دلیل کارشکنی نیروهای متخاصم متفقین که ایران را تصاحب کرده بودند با ارسال غله ایران به شوروی و چاپ بی‌رویه پول توسط دولت وقت، ایران را دچار قحطی مرگباری شده بود.

حالا اما با گذشت سال ها از آن روزهاکه حکایت از اهمیت نان برای مردم در طول تاریخ دارد، گرانی نان در کشور بار دیگر خبر ساز شده است.

در حالی که هنوز خبری از اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی یارانه ها نیست و دولتی ها پیش از این اعلام کرده بودند، تا قبل از اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی خبری از گرانی نان نخواهد بود، گرانی پیش از موعد نان نگرانی های زیادی برای افکار عمومی در این شرایط بد اقتصادی و گرانی کالاهای اساسی ایجاد کرده است.

این اتفاق در حالی رخ می دهد که محمدرضا فرزین، دبیر ستاد سازمان هدفمنید یارنه ها اعلام کرده ، افزایش قیمت نان ارتباطی با هدفمندی یارانه ها ندارد و مربوط به افزایش قیمت خرید تضمینی گندم از کشاورزان است تا به این ترتیب هشدارهای اولیه برای رانی مجدد نان در زمان اجرایی شدن فاز دوم هدفمندی داده شود.

اردیبهشت ماه امسال بود که دولت نرخ خرید تضمینی گندم را بالا برد و این وعده را به کشاورزان داد که گندم با کیفیت آنها را با قیمتی بالاتر از سال گذشته خریداری می‌کند.

در همان زمان بود که زمزمه های گرانی نان در جامعه پیچید و سرانجام با اعلام رسمی قیمت نان به حقیقت بدل شد.

در هر حال، دبیر ستاد هدفمندی یارانه ها می گوید که چون این افزایش قیمت ارتباطی با هدفمندی یارانه ها نداشته، دولت هم بابت آن هیچ یارانه ای پرداخت نخواهد کرد.

او در این باره توضیح داده: زمانی که موضوع نان در ستاد هدفمندی یارانه ها مطرح شد ما کل یارانه مربوط به نان را حذف و قیمت فروش آن را با قیمت خرید تضمینی گندم کشاورزان توسط دولت برابر کردیم ضمن آنکه دولت هم گندم خریداری شده به همان قیمت خریدبه آسیاب ها می فروشد و علت افزایش قیمت نان مربوط به افزایش خرید تضمینی گندم کشاورزان توسط دولت در سال جاری است.

نکته قابل توجه در افزایش قیمت نان اما اینجاست که به ارتقای کیفی نان در کنار افزایش قیمت توجهی نشده است و در واقع نان گران شده بدون آن که کیفیت آن تغییر کند و حتی به شهادت شاهدان عینی بد کیفیت تر و کوچک تر هم عرضه می شود.

گفتنی است، یکی از مهم‌ترین مراحل اجرای طرح هدفمند کردن یارانه‌ها اصلاح وضعیت مصرف آرد و نان و نهادینه کردن فرهنگ صرفه‌جویی بود، اقدامی که بسیار مورد توجه قرار گرفت و یکی از نکات مثبت اجرای این طرح عنوان شد.

در ابتدای اجرایی شدن طرح نیز به کیفیت نان توجه شد و بازرسی‌ها افزایش یافت. با ارتقاء کیفیت نان هم رضایت مردم جلب شد و هم نانوایان توانستند در فضایی رقابتی نان بهتری را به مشتریان خود ارائه دهند.

اما با گذشت زمان نان‌ها کیفیت خود را به تدریج از دست دادند و در نهایت از نظر کیفیت باز هم همان آش و همان کاسه شد و فقط گرانی قیمت نان باقی ماند.

حالا اما با گرانی مجدد نان و در حالی که یارانه ای هم به این گرانی تعلق نمی گیرد اوضاع کیفی نان همچنان آشفته است ولااقل کیفیت نان بهتر نشده تا مردم دلخوش باشند نان گرانتر اما با کیفیت بهتر می خرند و معلوم نیست چرا دولت تا کنون در این زمینه اقدامات لازم را انجام نداده است.

از طرفی گرانی نان می تواند فشار مضاعفی به مردم وارد کند و نگرانی از افزایش محدد قیمت نان نیز با روانی منفی زیادی در جامعه در پی دارد و باید دید اقتصادی های دولت چه توضیحی در این زمینه برای افکار عمومی خواهند داشت؟